De functie van de kurk is de wijnfles af te sluiten. Dat lijkt eenvoudig maar de historische, zo gewaardeerde kurk is helemaal niet ideaal.

herkomst van de kurk
Kurk komt uit de natuur en bestaat uit de bast van de kurkboom (variant op de kurkeik) die voortdurend zijn schors aanmaakt. Dat gaat niet eens snel.Uit deze bast wordt de kurk gesneden.

eigenschappen van de kurk
De kurk uit natuurlijke kurk heeft ook heel goede eigenschappen, anders zou zij niet gebruikt worden: de kurk bestaat uit nogal wat holten gevuld met gas. Daardoor is de kurk soepel en sponsachtig en is de kurk ook elastisch. Een kurk kan dus goed samengedrukt worden en goed afsluiten.
Een goede kurk is toch redelijk compact (kleine holtes en kleine regelmatige kanaaltjes) en gepolijst.

Een kurk is enigszins poreus en een heel, maar dan ook heel beperkte mate laat de kurk dus lucht door. Hoewel de wijn niet moet oxideren, moet deze toch een beetje kunnen ademen is de stellling van de wijnkenner. Het is daarom dat de kurken van kunststof (flesafsluiter van kunstof) in heel beperkte mate lucht kan doorlaten.

Een kurk in de fles hoort vochtig te blijven, de fles moet dus liggen bij opslag. Omdat de wijn enigszins in de kurk trekt, zet de kurk uit en blijft de fles goed afgesloten. Bovendien sluit de wijn de holtes nog beter af en zo blijft de aanvoer van zuurstof van buiten naar binnen heel beperkt.

Pissebed-larven zijn kurketers!
Pissebedden, ook wel genoemd keldermot houden zich graag op op vochtige plaatsen, onder steen of (rottend) hout en dus vaak in de kelder. Pissebedden leggen hun eitjes graag in rottend hout of bij kurk en de kleine larven houden van kurk en doorboren de kurk naar hartenlust, een spoor van kanaaltjes en kurkmeel achterlatend. U begrijpt dat deze zijn snel zal oxideren. De keldermot wordt dan ook kurkmot genoemd.

Ten strijde tegen de kurkmot kunt u zoveel mogelijk hout vervangen door andere materialen (hoe minder rottend hout hoe beter) en kunt u mot bestrijdingsmiddelen (geurloze cassettes) inzetten.

kurksmaak
Hoewel de kurk vaak de schuld krijgt van kurksmaak, hoeft de kurk niet altijd de veroorzaker te zijn.  » meer over kurksmaak.

alternatieven voor kurk
Tegenwoordig zien we steeds vaker kurken van kunststof die kwa eigenschappen heel dicht bij de natuurkurk komt, maar een aantal nadelen mist. De kurken zijn van prima kwaliteit en doen hun werk. Verder is de draaidop (schroefdraad) afsluiter als alternatief. Sluit echter voor 100% af en dat is voor de wijn die nog moet werken niet wenselijk. Voor directe consumptiewijn: niets op tegen voor wat betreft de kwaliteit. De beleving is natuurlijk anders: het ritueel van het openen van de fles is iets dat gekoesterd moet worden.